قطار ساحل عاج به ایستگاه سمنان رسید، روایت تجارت قومس با قاره سیاه - مجله عطر یاس

قطار اقتصاد آفریقای جنوبی همین سه ماه قبل وقتی به ایستگاه سمنان رسید شاید آن قدر جذابیتی برای اصحاب رسانه نداشت اما وقتی باتدبیر مدیران استان سمنان در حوزه اقتصاد و تجارت، هیئت های مالی و سیاسی آفریقایی یکی پس از دیگری عزم سفر به سمنان را کردند، دیگر موضوع تفاوت می کرد.

اما در ذهن این مرد 70 ساله سمنانی که معمار تبادلات تجاری استان سمنان را به او لقب می دهیم چه می گذرد که راه تبادلات تجاری و مالی دیار قومس را در آفریقا می جوید؟ و اصلاً سفرهای این چنینی چه دستاوردی برای استان سمنان دارند؟ پیش از آن باید سه رکن اصلی در تبادلات تجاری و مالی استان سمنان را با آفریقا شناخت.

بازی با مهره ای به نام آدینه ای

نامش علی اصغر آدینه ای است رئیس اتاق بازرگانی استان سمنان، مدیری باتجربه. موی سپید عرصه سیاست گذاری های مالی که گویا باچندین دهه سن هنوز قصد بازنشستگی هم ندارد اما به هر میزان در حوزه اقتصاد و بازی خوانی مهارت دارد، به نظر می رسد در حوزه ایده پردازی های نو، برگ برنده ای را در میان کارت هایش نمی توان گردد دید. او طبق اظهارات بعضی کارشناسان حوزه اقتصاد حتی تلاشی هم برای برطرف این نقیصه ننموده تا جایی که هیچ جوانی در حلقه معاونت و حتی مشاوره وی نیز جای نمی گیرد اما بااین حال نقش بی بدیلش در تعاملات تجاری بین سمنان و کشورهای آفریقایی را نمی توان نادیده گرفت.

آن قدر کاریزما و تجربه دارد که استانداران را نیز متقاعد به برگزاری نشست می نماید، دغدغه اش سرمایه گذاری است و همواره می گوید با اعتبارات دولتی نمی توان کاری از پیش برد اما هیچ گاه درباره شکل ارائه بسته های پیشنهادی سرمایه گذاری که بتواند سرمایه گذار را جذب نموده و به شکلی شکیل با ترجمه دو یا سه زبانه، با برشمردن تمام مزیت ها و معایب سرمایه گذاری و سایر موارد پیروز نبوده است نمونه شاخص آن همایش سرمایه گذاری استان سمنان در تهران بود که به توافقات نیم بندی منجر شد که شاید ثمره اش با عمر مدیریت خود او هم قد ندهد.

او اما یکی از ارکان تبادلات تجاری بین استان سمنان و سایر نقاط کشور و حتی جهان است، آدینه ای هرچه در تبادلات تجاری مهارت دارد در یافتن بازار نیز همان گونه است، وقتی پایش سرزمینی استان سمنان، ظرفیت فراوری 42 نوع ماده معدنی در استان را احصاء می نماید بلافاصله به فکر آفریقا بزرگ ترین معدن جهان می افتد و مدیران استانی را نیز با خود همراه می سازد.

چاوشی و اسودی دو مهره دیگر

سید شهاب الدین چاووشی استاندار سمنان که از همان بدو ورود بر ضرورت حمایت از سرمایه گذاران داخلی و خارجی تأکید داشت تلویحاً در ابتدای کار انتقادی نیز به برگزاری همایش سال گذشته سرمایه گذاری استان سمنان در تهران و در زمان خباز داشت و از مدیران به طور غیرمستقیم خواست تا یک قرارداد سرمایه گذاری کامل را بهتر از 10 قول شفاهی سرمایه گذاری بدانند.

وی اما نبوغ خوبی در اقتصاد دارد هرچند رشته تحصیلی وی با این امر مرتبط نبوده اما به خوبی می داند استان معدنی سمنان می تواند با آفریقا تعاملات بسیار خوبی را داشته باشد چراکه هم از اروپا و دغدغه های و هیاهوی این روزهای آسمان سیاستش به دور است و هم راحت تر می تواند با کشورهای آفریقایی که در مذاکرات دست بالارانمی گیرند، کنار آمد.

سومین فرد در این دایره اما اسودی مدیرکل صنعت، معدن و تجارت است که این روزها پس از عبور از دوران سخت همایش سرمایه گذاری استان سمنان در تهران، به نوعی آرامش نسبی رسیده و سرگرم تشکیل جلسات کارگروه برطرف موانع فراوری است که ظرف دو سال تعدادشان بیش از 110 نشست شده است او اما به واسطه رشته تحصیلی که داشته عاشق معدن است توسعه را در معدن می بیند و اشتغال معادن را پایدارترین شغل ها حتی وقتی پای محیط زیست نیز به میان می آید از نظارت های این حوزه با عنوان موانع زیست محیطی یاد می نماید و نه دغدغه!

اسودی می داند که تبادلات تجاری با آفریقا که مهد معادن جهان است می تواند راهگشای مالی باشد، واردات و صادرات محصولات معدنی، صنعتی، ماشین آلات و ده ها فراوری دیگر استان زوایایی است که او در سر می پروراند، حال با شناخت سه عضو تأثیرگذار دعوت از هیئت مالی آفریقایی (که البته روی هم بیش از 200 سال عمر دارند) می توان به آنالیز دستاوردهای تبادلات مالی بین دیار قومس و قاره سیاه پرداخت.

ضرورت شناساندن ظرفیت های سمنان

بیش از دو هزار پروانه معدنی در استان سمنان وجود دارد و از این تعداد 580 معدن با 570 میلیون تن ذخیره قطعی فعال است. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان در مصاحبه با خبرنگاران درباره وضعیت معادن استان، می گوید: تا سرانجام سه ماهه نخست امسال، 107 پروانه قطعی اکتشاف پس از آنالیز های اجرا شده از سوی صنعت، معدن و تجارت استان، برای کشف در استان صادرشده است.

بهروز اسودی می افزاید: 70 فقره گواهی کشف مواد معدنی نیز در استان سمنان صادرشده که در صورت قطعی شدن نتایج اکتشاف می توانند در کارگروه های مربوطه مطرح و درباره آن ها تصمیم گیری گردد.

وی همچنین بابیان اینکه سمنان دارای رتبه نخست کشور درزمینهٔ ذخایر گچ و نمک است که می تواند در راستای اشتغال زایی و توسعه مالی دارای اهمیت باشد، تأکید کرد: استان سمنان در حوزه ذخایر زغال سنگ و سلستین نیز رتبه سوم کشور را دارا است که البته جلوگیری از خام فروشی و ایجاد صنایع تبدیلی و فرآوری فراوریات معدنی در زمره اولویت های صنعت، معدن و تجارت محسوب می گردد که باید این ظرفیت ها را برای سرمایه گذاری شناساند.

مطالبات ساحل عاج و آفریقای جنوبی در سمنان

تاماکولو واتارا نماینده طرف ساحل عاج در مذاکرات تجاری بین این کشور و استان سمنان در نشستی با مدیران مالی سمنان، گفت: ساحل عاج ظرفیت لازم برای صادرات محصولات کشاورزی به ویژه بادام هندی، کاکائو و قهوه را به ایران دارد و باید برای بهره گیری از ظرفیت های مالی دو کشور برنامه ریزی کرد، همچنین استان سمنان از زیرساخت های مهم گردشگری و تجاری برخوردار است و سرمایه گذاران ساحل عاج آمادگی دارند برای رونق مالی در ایران به این استان سفر نمایند.

اما نکته قابل توجه این است که تبادلات آفریقا و استان سمنان فقط به معادن ختم نمی گردد این نکته ای بود که مایکل ساترا مدیر توسعه صادرات وزارت تجارت و صنایع آفریقای جنوبی در سفر اردیبهشت ماه امسال در دیدار با اسودی، آدینه ای و چاووشی بیان نمود؛ وی افزود: ایران اسلامی دارای ظرفیت های عظیم معدنی است اما تبادلات مالی بین این کشور و آفریقای جنوبی تنها به مقوله معدن خلاصه نمی گردد و ما معتقد هستیم تبادلات مالی بین این دو کشور تا سال 2020 به یک میلیارد دلار می رسد.

وی بابیان اینکه استفاده از ظرفیت های مالی و سرمایه گذاری در بخش های مختلف رویکرد بین ایران و آفریقای جنوبی است، افزود: تعاملات تجاری بین دو کشور در سایه حضور شرکت های متعدد آفریقای جنوبی در ایران می تواند روزهای خوشی را برای اقتصاد این دو کشور رقم بزند.

این مقام بلندپایه آفریقای جنوبی گفت: 14 شرکت از آفریقای جنوبی به ایران آمده اند که حضورشان برای یافتن راه های توسعه همکاری های مالی می تواند نقطه عطفی در تاریخ مبادلات تجاری و مالی بین دو کشور باشد. از سوی دیگر شرکت های نفتی و پتروشیمی و بخش فراوری به خصوص در حوزه معدن که ویژگی نخست کشور آفریقای جنوبی است، می توانند در ایران تعاملات خوبی را رقم بزنند تا در کنار این دو نوع شرکت، فعالان حوزه مواد غذایی نیز امروز نگاه ویژه ای به بازار ایران و همچنین تهیه مایحتاج خود از این کشور داشته باشیم.

کشاورزی و خودروسازی 2 طرح جذاب برای آفریقا

علی اصغر آدینه ای رئیس اتاق بازرگانی استان سمنان ماه گذشته در دیدار با هیئت بلندپایه ساحل عاج از کشاورزی و خودروسازی به مثابه دو طرح جذاب برای طرف آفریقایی نام برد و گفت: تبادلات با آفریقا محدود به معدن نیست بلکه این استان دارای محصولات کشاورزی نظیر پسته، گردو، انگور و صیفی جات است و با رایزنی زمینه صادرات به کشور ساحل عاج فراهم گردد.

وی درباره قطعه سازی و خودروسازی نیز، گفته بود: هشت درصد قطعه های مورجهانز خودرو یعنی از 9هزار و 185 قطعه مورجهانز خودرو 788 قطعه در استان سمنان ساخته می گردد از سوی دیگر وجود کارخانه اتوبوس، مینی بوس و خودرو در سمنان یکی دیگر از نکات جذاب این استان برای طرف آفریقایی محسوب می گردد.

وی همچنین خواهان برپایی نمایشگاه های تخصصی در حوزه فراوریات استان سمنان مانند کشاورزی، غذا، داروهای دامی، قطعات خودرو، توربین و ژنراتور، ترانسفورماتور، کابل و اتصالات، کولر و فراوریات دیگر در حوزه های مختلف در آفریقا شد و بیان نمود: ارتقای تبادلات مالی به رشد تجارت بین المللی منجر گردد.

صادرات ظرفیت ویژه سمنان

تاکنون به محورهای مطالبات آفریقای جنوبی و ساحل عاج در دیدار با مدیران استان سمنان اشاره نمودیم، مقوله هایی مانند اتوبوس و خودروسازی و کشاورزی تا سرمایه گذاری در حوزه گردشگری و پتروشیمی و معادن از سوی دیگر مطالبات طرف سمنانی نیز واضح است، گسترش مناسبات معدنی در کنار سرمایه گذاری آفریقایی ها در بخش گردشگری و انرژی و همچنین صنایع تبدیلی در حوزه های فراوریی و معدنی.

از سوی دیگر آفریقا می تواند بازار خوبی هم برای محصولات فراوریی استان سمنان باشد همان طور که سعدالدین مدیرکل گمرک استان سمنان در مصاحبه با خبرنگاران، می گوید: کالاهای استان در حال حاضر به 12 کشور جهان صادر می گردد که ازجمله آن ها می توان به شمش سرب، پودر لباسشویی، سنگ سلستین، شیرآلات بهداشتی، هیدروکربن سبک و سنگین، قاشق و چنگال یک بارمصرف، اسیدسولفوریک اشاره نمود همچنین در سال گذشته 187 میلیون دلار صادرات از استان اجرا شده است که در مقایسه با سال 95 میزان 20 درصد رشد را نشان می دهد.

وی افزود: در سال 96 نسبت به سال 95 تعداد کشورهای هدف صادراتی از 35 کشور به 46 کشور افزایش داشته است که اوکراین، نیجریه، کانادا، قطر، قزاقستان، فدراسیون روسیه، غنا، سودان، سوئد، سنگاپور، رومانی، جیبوتی، جمهوری عربی سوریه، برزیل، اندونزی و اتیوپی در زمره کشورهای جدید در حوزه صادرات محسوب می شوند.

آفریقای جنوبی و تمایل به سرمایه گذاری

تا کنون محکم ترین اظهار نظر درباره روابط تجاری استان سمنان در کشورهای آفریقایی توسط فلمن وایتر سفیر کشور آفریقای جنوبی در ایران بیان شد همانطور که وی در نشستی با مدیران استان سمنان همزمان با اردیبهشت امسال گفت: آفریقای جنوبی ظرفیت لازم برای صادرات محصولات کشاورزی و انتقال علوم در بخش معدن را با ایران داراست و باید با بهره گیری از ظرفیت های مالی برای افزایش اشتغال جوان دانش آموخته در دو کشور برنامه ریزی کرد.

وی افزود: رایزن مالی سفارت آفریقای جنوبی در ایران، مهم ترین زیرساخت های سرمایه گذاری در سمنان را رصد نموده و در چند ماه آینده رویداد های خوبی در بحث صادرات و واردات کالا بین دو کشور اتفاق می افتد.

سفیر کشور آفریقای جنوبی در ایران گفت: استان سمنان از زیرساخت های مهم گردشگری و تجاری برخوردار است و سرمایه گذاران آفریقای جنوبی آمادگی دارند برای رونق مالی در ایران به این استان سفر نمایند از سوی دیگر باید گفت سطح روابط سیاسی و مالی بین ایران وآفریقای جنوبی به بالاترین سطح خود در 50 سال گذشته رسید و عمق دوستی و همکاری های تجاری و مالی بین دو کشور بسیار پایدار است.

هدفگذاری برای صادرات

چاوشی استاندار سمنان اواخر اردیبهشت ماه امسال در نشستی با فعالان مالی استان ضمن بیان اینکه صادرات یک میلیارد دلاری برای دو سال آینده سمنان هدف گذاری شده است، ابراز داشت: سال گذشته میزان صادرات استان 50 میلیون دلار بود که باید برای جلوگیری از تعطیلی کارخانه ها و واحدهای فراوریی که به تبع آن بروز آسیب های اجتماعی را به دنبال دارد از هم اکنون چاره ای تدبیر کرد.

پس آفریقا در دید مسئولان استان سمنان یک بازار هدف برای صادرات محصولات و فراوریات استان سمنان و همچنین یک سرمایه گذار خوب برای ورود به بخش گردشگری، صنایع تبدیلی به خصوص در حوزه معدنی باهدف جلوگیری از خام فروشی فراوریات و همچنین یک شریک تجاری محسوب می گردد که درحال توسعه قلمداد می گردد.

دست آخر اما راهبرد سیاست مردان و مدیران مالی استان سمنان درباره آفریقا هرچه باشد باید اذعان داشت که بهره گیری از ظرفیت های معدنی آفریقا در کنار فراهم ساختن زیرساخت های صادرات به این قاره همان بازی برد برد معروفی است که برای دو طرف می توان متصور شد.