یارانه بنزین به حساب چه کسانی واریز شد؟ ، کدام استان ها بیشترین و کمترین سهم واریزی را دارند؟ - مجله عطر یاس

به گزارش خبرنگاران، در این میان ترکیب معترضان به واریز نشدن یاری معیشتی به گونه ای است که به نظر می رسد این یارانه به حساب بخشی از جامعه موردنظر دولت اعم از کارگران و بازنشستگان نیز واریز نشده است.

فعلاً دولت مدعی است با استفاده از داده های پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان به تمام 60میلیون نفر احتیاجمند شناسایی شده یاری معیشتی را پرداخت نموده؛ اما با این وجود اعلام نموده معترضان می توانند اعتراض خود را ثبت نمایند.

البته نکته قابل توجه در خصوص یاری معیشتی این است که واریز این یارانه به حساب سرپرستان خانوار قواعد محکمی دارد که می تواند حتی خانوارهای نه چندان ثروتمند را نیز از چرخه یارانه بگیری خارج کند. پیش از اجرای طرح سهمیه بندی و افزایش قیمت بنزین، حسن روحانی، رئیس جمهور در جمع مردم رفسنجان گفت: حساب کردیم در ایران از 24میلیون و 600هزار خانوار موجود، تقریباً 7میلیون خانوار وضع زندگی مناسبی دارند و می توانند روی پای خود بایستند، اما 18میلیون خانوار که اکثریت قاطعی هستند، احتیاج به مساعدت دارند که امیدواریم از ماه آینده حمایت ماهانه از آنها را آغاز کنیم. حالا اما، یافته های خبرنگار خبرنگاران نشان می دهد آن دسته از خانوارهایی که مشمول واریز این یارانه نمی شوند، لزوماً ثروتمند نیستند؛ اما براساس معیارهای مشخص شده، حائز شرایط دریافت یاری معیشتی شناخته نشده اند.

• چه کسانی یاری معیشتی نمی گیرند؟

معیارهای وزارت رفاه برای شناسایی خانوارهای احتیاجمند، تا حدودی شبیه معیارهایی است که از ابتدای سال جاری برای حذف یارانه ثروتمندان مدنظر قرار گرفته بود. طبق اعلام متولیان امر، خانوارهایی که ارزش خودروهای سواری آنها از 250میلیون تومان به بالا باشد یا خودروی غیرسواری به ارزش 350میلیون تومان به بالا داشته باشند مشمول پرداخت یاری معیشتی نمی شوند. همچنین خانوارهایی که بیش از 100میلیون تومان وام بانکی دریافت نموده یا هزینه کرد ماهانه آنها بیش از 5.5میلیون تومان باشد نیز از جرگه یارانه بگیران حذف شده اند. البته این هزینه برای یک خانوار 3.3نفره موردنظر قرار گرفته و براساس بُعد خانوار تغییر می نماید. ضمن اینکه مبالغ اعلام شده صرفاً شامل مجموع تراکنش های خرید اعضای خانوار به وسیله دستگاه های کارتخوان و درگاه های پرداخت اینترنتی است.

به این فهرست باید مشاغل به اصلاح پردرآمد نظیر پزشکان، مدیران دولتی، وکلا، هیأت علمی، کارفرمای حقیقی یا حقوقی، صاحبان صرافی، اصناف، فعالان کسب وکار و... را نیز افزود که ازنظر دولت احتیاجمند دریافت یاری معیشتی شناخته نشده اند. همچنین طبق اظهارنظر مسئولان پایش مشمولان دریافت یاری معیشت، هر خانواری که در سال بیش از 3سفر خارجی به نام اعضای آن ثبت شده باشد از دایره مشمولان حذف شده است. نکته جالب اینکه سهمیه 3سفر خارجی در سال، برای همه خانوارهای تک نفره تا 5نفر به بالا یکسان است.

• هزینه و درآمد طرح یاری معیشتی

دولت وعده داده در جریان اجرای طرح سهمیه بندی بنزین و توزیع یاری معیشت، به 60میلیون ایرانی یارانه بپردازد؛ به گونه ای که ماهانه به حساب خانوارهای تک نفره 55 هزار تومان، خانوارهای دونفره 103 هزار تومان، خانوارهای سه نفره 138 هزار تومان، خانوارهای چهارنفره 172 هزار تومان و خانوارهای پنج نفره و بیشتر 205 هزار تومان واریز گردد. با درنظر دریافت اینکه 18میلیون خانوار مشمول دریافت این یارانه شناخته شده اند و میانگین بُعد خانوار در ایران 3.3نفر است، انتظار می رود دولت در هرماه تا 3هزار میلیارد تومان و سالانه تا 36هزار میلیارد تومان به این کار اختصاص دهد.

از سوی دیگر دولت متعهد شده هرگونه درآمدی را که از محل افزایش قیمت بنزین و حتی صادرات مازاد بنزین مصرف نشده کسب می نماید، به این کار اختصاص می دهد و ریالی از آن را برای خود برنمی دارد. البته محاسبات سرانگشتی نشان می دهد که درآمدهای احتاقتصادی از محل اجرای طرح سهمیه بندی و گرانی بنزین و صادرات احتاقتصادی روزانه 20میلیون لیتر بنزین مازاد به مراتب از منابع اختصاص یافته به توزیع یارانه بنزین بیشتر خواهد بود و دولت می تواند حداقل یک سوم کسری بودجه خود را از این محل مرتفع کند.

به گزارش خبرنگاران، برآوردهای دولتمردان این است که در جریان احیای سهمیه بندی سوخت و افزایش قیمت بنزین، به طور میانگین 70میلیون لیتر بنزین در روز در کشور توزیع گردد و با احتساب نرخ هزار و 500تومانی بنزین سهمیه ای و نرخ 3هزار تومانی بنزین آزاد، بهای میانگین موزون فروش هر لیتر بنزین به 2هزار و 200تومان برسد. با این حساب دولت روزانه 84میلیارد تومان بیش از زمان توزیع بنزین هزار تومانی درآمد کسب می نماید و مجموع این درآمد در کل سال به 30هزار میلیارد تومان خواهد رسید.

از سوی دیگر انتظار می رود با اعمال نرخ های جدید سهمیه ای شدن بنزین، روزانه 20میلیون لیتر از مصرف بنزین کشور کاسته گردد که اگر هر لیتر از آن به قیمت 40سنت صادر گردد، سالانه 36هزار میلیارد تومان نیز از این محل درآمد کسب خواهد شد که فعلاً قرار است نیمی از آن به حساب 60میلیون احتیاجمند در کشور واریز گردد. البته محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه وبودجه اخیراً گفته است: ما اگر بنزین را 50 سنت بفروشیم درآمد حاصله را به حساب مردم واریز می کنیم و این یعنی دولت اگر خوش قول باشد و بتواند بنزین صرفه جویی شده را صادر کند، باید مبالغ بیشتری به یاری معیشتی خانوارهای کم درآمد اختصاص دهد و مبلغ یارانه واریزی را بالا ببرد.

• جاماندگان چه می گویند؟

اگرچه دولت می گوید معیار گزینش خانوارهای احتیاجمند، داده های پردازش شده در پایگاه اطلاعاتی رفاه ایرانیان بوده و دقت بالایی دارد، اما با این وجود امکان خطا را نیز محتمل دانسته و راه را برای اعتراض جاماندگان باز گذاشته است. در این میان آنچه جلب توجه می نماید این است که اغلب رسانه ها مدعی هستند خیل عظیمی از جاماندگانی که خود را مستحق دریافت یاری معیشت می دانند با آنها تماس گرفته اند و افراد زیادی نیز با مراجعه به سازمان هدفمندی، ادارات شهرستانی کمیته امداد و سازمان بهزیستی به واریز نشدن یاری معیشتی به حساب خود معترض شده اند.

البته یکی از متولیان پایش مشمولان یاری معیشتی در وزارت رفاه می گوید: 80درصد کارکنان و نیروهای صداوسیما و بخش زیادی از خبرنگاران و فعالان رسانه در خبرگزاری ها و مطبوعات مشمول واریز یاری معیشتی شناخته نشده اند و از این منظر احتمال اینکه خبرهای مربوط به جاماندگان پررنگ تر منعکس گردد، وجود دارد، اما دولت راه را برای اعتراض باز گذاشته و حتی برآورد نموده تا 25درصد خانوارهایی که مشمول این یارانه نشده اند، معترض شوند. با این حساب انتظار می رود در مهلت 10روزه درنظر گرفته شده برای ثبت اعتراض جاماندگان به وسیله کد دستوری #6369* سرپرستان 6میلیون نفر خواهان برقراری یارانه بنزین شوند، اما با توجه به توان اقتصادی دولت و منابع حاصل از افزایش قیمت سوخت، دولت حداکثر قادر است تا یک میلیون نفر از این افراد را به جرگه یارانه بگیران بیفزاید و مابقی حذف می شوند.

• نقطه ابهام

نکته ای که وزارت رفاه باید در خصوص آن شفاف سازی کند این است که فعلاً 78میلیون و 200هزار نفر در فهرست یارانه بگیران قرار دارند. علاوه بر آن 2.5میلیون نفر از مردم اصلاً برای دریافت یارانه ثبت نام نکردند و در طول سال های اخیر 4.3میلیون نفر هم از جرگه یارانه بگیران حذف شده اند. یک حساب سرانگشتی نشان می دهد مجموع یارانه بگیران، حذف شده ها و کسانی که اصلاً خواهان دریافت یارانه نبوده اند به 85میلیون نفر می رسد که 2میلیون نفر بیش از جمعیت کل کشور است. نکته دیگر اینکه طبق اعلام منابع مطلع 2.5میلیون نفر از کل فهرست یارانه بگیران، کارکنان نظامی کشور هستند که همچنان همگی آنها یاری معیشتی را نیز دریافت خواهند کرد و این مسئله برخلاف قواعدی است که برای پایش احتیاجمندان یارانه بنزینی درنظر گرفته شده است.

• نقشه توزیع یارانه بنزین در کشور

حسین میرزایی، سخنگوی ستاد شناسایی خانوارهای مشمول حمایت معیشتی می گوید: استان های کمتر برخوردار، بیشترین سهم را از واریز حمایت معیشتی دولت داشته اند. به گفته او استان هایی که به لحاظ اقتصادی متمول هستند، سهم کمتری از حمایت معیشتی دولت داشته اند.