کرونا تا دو سال دیگر هست - مجله عطر یاس

کرونا تا دو سال دیگر هم در جهان وجود دارد. این گفته پروفسور داریوش فرهود است. او را همه به عنوان پدر علم ژنتیک ایران می شناسند، اما فقط پدر علم ژنتیک ایران نیست و همین حالا پدر معنوی 80هزار کودک است که طی این سال ها با تشخیص و تأیید مهر سلامت او به این جهان آمده اند.

او همچنان دانشجو هایی دارد که حس پرسشگری شان را مدیون استاد هستند. مقالات متعدد علمی می نویسد و مدت 42 سال به صورت پیوسته سردبیر مجله تخصصی پزشکی بوده است. این مجله همچنان به صورت مجازی در سراسر جهان توزیع می شود. در این سن و سال بیش از 15ساعت کار می کند و خستگی ناپذیر است.

فرهود این روز ها سرگرم مطالعه درباره کروناست و این که این بیماری چقدر به ژنتیک افراد بستگی دارد، موضوعی است که او آن را دنبال می کند، البته نه با اخبار و شبکه های مجازی.

این متخصص علم ژنتیک نخستین مقالاتی را که درباره کرونا در جهان منتشر می شود، مطالعه می کند و به این وسیله اطلاعات روز جهان درباره این بیماری را دارد.

احترام به قانون، اصل اول مقابله با کرونا

او مهم ترین اصل در درمان کرونا را احترام به قانون می داند و می گوید: قانون آن چیزی است که دولت ها وضع می کنند.

وقتی مردم شفافیت، اعتماد و همدلی را در مسئولان می بینند، قانون را رعایت می کنند و اگر این اعتماد وجود نداشته باشد، فکر می کنند قانون حقوقی است که دولت از آن ها می خواهد، در حالی که این طور نیست، قوانین را دولت ها وضع می کنند تا سهم مشترکی به آحاد ملت برسد و ملت به یکدیگر سهم مشترک بدهند، در واقع مرزبندی بین مردم با دولت نیست، بین مردم و مردم است.

هیچ کسی حق ندارد بگوید من هر طوری که خودم بخواهم زندگی می کنم و جانم دست خودم است، بلکه زندگی همه ما به هم مربوط است و هر جامعه یک سرمایه اجتماعی است که همه ابعاد زندگی اش در دست خودش قرار ندارد، زیرا از روزی که فردی به جهان می آید، کلی هزینه از سوی دولت برای بزرگ شدن او مصرف شده است، مدرسه رفته، دانشگاه، راه، امکانات شهری و ... امتیازاتی است که به او تعلق گرفته است و به همین دلیل باید در وقتی که توان آن را دارد، محافظ جان و مال دیگران نیز باشد.

هر شغلی پروتکل های خودش را دارد

او ادامه می دهد نکته ای که در این میان قابل تأمل است این که درست است که باید نکات مختلف در مبارزه با کرونا رعایت شود، اما این نکته بسیار اهمیت دارد که نکاتی که هر شغل باید به آن توجه کند نسبت به سایر مشاغل متفاوت است. نباید به حرف در این بخش اکتفا کرد و باید به صورت عملی این آموزش ها داده شود.

به طور مثال در مورد مترو وقتی گفته می شود که باید فاصله ها رعایت شود، به این معناست که همان طور که مردم رعایت می کنند، مسئولان نیز تعداد واگن ها را زیاد کنند تا مسائل کمتر شود.

تأثیر ژن ها بر میزان ابتلا به کرونا

هر انسانی یک ژن به خصوص دارد و به این معناست که کرونا در همه افراد به یک شیوه خودش را نشان نمی دهد و در هر فردی نوع بروزش متفاوت است.

فرهود می گوید که زیرساخت های بدنی افراد به گونه ای است که نوع بروز بیماری در هر فردی متفاوت است. در واقع ویروس در هر فردی عکس العمل متفاوتی نشان می دهد. البته خود ویروس نیز مدام در حال موتاسیون و تغییر است و جهش های جدیدی ایجاد می کند. این ویروس تا به حال جهش های متفاوتی از خود نشان داده و سبب شده علایم بالینی این بیماری ها متفاوت باشد. در ایران نیز وضع به همین صورت بوده و از قاعده کلی جهانی مستثنی نبوده و شاهد جهش های متفاوتی از این ویروس بوده ایم.

گروه خونی و کرونا

پروفسور فرهود توضیح داد که تحقیقات نشان می دهد برخی از گروه های خونی در برابر این بیماری از استقامت بیشتری برخوردارند، یعنی به این زودی گرفتار نمی شوند و اگر گرفتار شوند، به راحتی می توانند از کنار کرونا عبور کنند. به طور مثال گروه خونی O مقاومت بیشتری در برابر این بیماری از خودش نشان می دهد.

در کشور هایی که گروه خونی O در آن ها زیاد است، می بینیم که مقاومت بدن مردم این کشور ها در برابر بیماری ها نیز بالا می رود، اما شاخصه های دیگری نیز در بدن انسان هست، آنزیم های گلبول قرمز که در حدود 25 عدد است هم جزو شاخصه هایی است که می تواند تأثیرات این بیماری را در افراد تغییر دهد.

فرهود معتقد است که ویتامین D و C نیز از شاخصه های مهمی در بدن به شمار می فرایند و کم یا زیاد بودن آن نیز در شدت یا کمرنگ بودن این بیماری تأثیرگذار است، به این معنا که اگر این پروتیین ها در بدن زیاد باشد، ایمنی بدن بالا می رود.

روی دی ان ای آن چند مورد را می توانند مشخص کنند، از روی این ژن مشخص می کنند که فرد چطور به این بیماری مبتلا می شود و اگر دچار شود، نوع سخت می گیرد یا گذرا و آیا خطر مرگ برای او وجود دارد یا نه.

این آزمایش در حال حاضر در کشور ما انجام می شود، اما نکته اینجاست که این آزمایش یک نکته منفی دارد و آن هم این است که این تخمین ها درصدی است و فردی که با آزمایش مشخص می شود که کمتر در معرض ابتلا قرار گرفته است، خودش را رها می کند و به همین دلیل می تواند سبب ابتلای دیگران به بیماری شود.

این متخصص ژنتیک توضیح می دهد که از 74 کشور جهان همه اطلاعات گروهی از مردم را جمع آوری کردند و به این نتیجه رسیدند که خاصیت این ژن ها در کشور های مختلف، متفاوت است، نکته جالب این که ژن مردم ایران از ژن هایی است که زیاد خطرناک نیست.

این در حالی است که آزمایش ها در سه کشور ایتالیا، اسپانیا و فرانسه حاکی از این است که ژن مردم در این مناطق به شدت با این بیماری درگیر می شود و به این معناست که زیرساخت های ژنتیکی بدن انسان نقش مهمی در درگیری با این بیماری دارد. این در مورد بیماری های قلبی و عروقی نیز صدق می کند.

ساختار پیچیده بدن

این طور نیست که اگر ویروسی آمد، بلافاصله فرد به بیماری دچار شود و درصد درگیری بدن با این ویروس بالا برود. بدن ساختار پیچیده ای دارد که باید بر اساس آن بیماری تعریف شود و همه فاکتور های مورد نیاز در درگیری بدن با ویروس مورد توجه قرار گیرد.

آمار ها باید درست مشخص شود

این که می گویند فلان کشور فلان آمار ابتلا و مرگ ومیر را دارد، دقیق نیست، زیرا آمار ها باید بر اساس میزان جمعیت محاسبه شود. به عنوان مثال جمعیت کشور بحرین نسبت به هند بسیار کمتر است، باید بر اساس جمعیت آن کشور ها سنجیده شود.

در واقع ما نمی توانیم عدد محض بدهیم و باید این عدد تقسیم بر میلیون شود، بعد می گوییم چند نفر از آن ها فوت کرده اند. این فوت کرده ها دو علت می تواند داشته باشد: اول آن که خدمات درمانی بیمارستان ها چه میزان است و آیا خودشان به بیمارستان مراجعه کرده اند یا نه.

جهش کرونا در هر کشوری متفاوت است

جهش هایی که ویروس کرونا داشته، بر اساس شرایط هر کشوری متفاوت بوده است. جهش های این ویروس در هندوستان یا کشوری مانند سیبری کاملا متفاوت است، به همین جهت به دفعات و کرات این داستان جهش کرونا ادامه خواهد داشت. به هر صورت وقتی صحبت از ژنتیک می شود نباید علم به ژنتیک ما را به این اشتباه بیندازد که ما ژنتیک خوبی داریم و به این بیماری دچار نمی شویم.

نکته مهم این است که تنها خود فرد مهم نیست و سلامت همه اقشار جامعه باید مد نظر قرار گیرد، زیرا این ویروس به گونه ای خودش را نشان می دهد که ممکن است از فردی که درگیر این ویروس شده و علایمی ندارد، به افراد دیگر منتقل شود.

نکته مثبت کرونا: رعایت بهداشت عمومی

هر بحرانی محاسنی هم دارد. کرونا اولین موردی است که تمام مردم جهان را به خودش مشغول و بیش از هشت میلیارد جمعیت جهان را به خط کرده است. در واقع نکات بهداشتی که به خاطر کرونا بین مردم رواج پیدا کرد، مهم ترین اصول بهداشتی بود که هیچ دولتی نمی توانست آن را به این خوبی به مردم آموزش دهد، از بُعد دیگر هم می شود به این ماجرا نگاه کرد.

سازش پذیری زن و شوهر مسأله بزرگی است که در مدارس و دانشگاه ها کمتر آموزش داده می شود و دوران کرونا و بالارفتن تنش ها در خانواده ها نشان داد این موضوع تا چه میزان می تواند مهم باشد و چقدر فقدان این آموزش ها مشهود است.

یک ویروس ناشناخته

فرهود به این نکته اشاره می کند که ویروس جاندار نیست، به همین دلیل آنتی بیوتیک روی آن اثر نمی گذارد، اما می گوید که با وجود این، دی ان ای خودش را دارد و موتاسیون و جهش های متفاوتی را نیز تجربه می کند. وقتی وارد بدن می شود در خون و ریه می تواند اثر زیادی داشته باشد و به سرعت به تکثیر می رسد و این تکثیر شروع به اثرگذاری در جا های مختلف بدن می کند. به طور مثال قسمتی از ریه را از کار می اندازد.

اما نکته اینجاست که این ویروس سبک زندگی ما را به شدت تغییر داده، بسیاری از مشاغل را دچار اختلال شدید کرده و مشاغل جدیدی نیر از کنار این ویروس نمایان شده است.

واکسیناسیون چقدر اثر دارد

واکسن کرونا به یکی از مهم ترین دغدغه های جامعه پزشکی در کل جهان تبدیل شده است. مکانیزم واکسیناسیون به این صورت است که یک ویروس را ضعیف و داخل بدن می کند، بدن این بیماری را به صورت خفیف می گیرد، اما در عوض تولید پادتن می کند و آنتی بادی در بدن بالا می رود.

اما نکته اینجاست که واکسن کرونا ما را در برابر کدام جهش مصون می دارد و به واکسیناسیون در برابر ویروسی که مدام در حال تغییر و جهش است، نمی توان زیاد دل خوش کرد.