ورزشهای سودمند برای بیماران مبتلا به پارکینسون - مجله عطر یاس

بیماری پارکینسون یک اختلال عصبی یا مغزی است که منجر به سخت شدن حفظ تعادل و هماهنگی می گردد. در افراد مبتلا به پارکینسون، سلول های عصبی در یک ناحیه از مغز که جسم سیاه نام دارد آسیب دیده اند یا مرده اند. این سلول ها مهم هستند زیرا آ ن ها دوپامین شیمیایی فراوری می نمایند که این ماده به هماهنگی حرکات بدن یاری می نماید. هنگامی که سلول های فراورینماینده دوپامین مردند، ناحیه ای از مغز که حرکات بدن را کنترل می نماید دیگر نمی تواند عملکرد خوبی داشته باشد و در نهایت علائم بیماری پارکینسون آشکار می شوند.

پارکینسون می تواند هر کسی را تحت تأثیر قرار دهد، اما اغلب در افراد بالای 50 سال رخ می دهد. تنها 15 درصد از بیماران مبتلا به پارکینسون قبل از سن 50 سالگی هستند؛ اما در سن 60 سالگی از هر 100 نفر مردم 1 نفر به بیماری پارکینسون مبتلا است.

شیوع بیماری پارکینسون در مردان بیشتر از زنان است. اگرچه افرادی که در سابقه خانوادگی خود پارکینسون دارند ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند، اما به ندرت این بیماری به تنهایی به ژنتیک نسبت داده می گردد.1

علت ها و علائم بیماری پارکینسوندر زمان حاضر علت بیماری پارکینسون ناشناخته است. علائم حرکتی به علت از دست دادن رشته های مغزی رنگی یا سلول های واقع در ناحیه جسم سیاه در مغز است. این سلول ها دوپامین فراوری می نمایند، دوپامین یک ماده شیمیایی است که مسئول حرکات هموار و آرامی است که با اراده فرد انجام می گردد. کاهش دوپامین علت همه علائم تجربه شده در بیماری پارکینسون نیست. تحقیقاتی برای درک بهتر آسیب شناسی بیماری پارکینسون در حال اجرا است.

در بعضی افراد آغاز علائم غیر حرکتی مانند کاهش حس بویایی، اختلال رفتاری REM و یبوست می تواند سال ها قبل از آغاز علائم حرکتی رخ دهد. این یافته ها ممکن است سرنخ هایی بدست دهد که به طور امیدوارانه منجر به درمان زودتر از وقوع بیماری می گردد. تحقیقات قابل توجهی برای درک بهتر عوامل پیدایش پارکینسون و نقشی که محیط در وقوع آن بازی می نماید در حال اجرا است. APDA از بسیاری از این تحقیقات ابتکاری حمایت نموده است.1

درمان پارکینسون چیست؟با اینکه پارکینسون درمان قطعی ندارد اما از داروهایی مثل لودوپا یا مادوپار، آمانتادین، بی پریدن و سلژیلین برای درمان آن استفاده می گردد. تا زمانی که بیمار داروهای درمانی را مصرف می نماید علائمش کنترل می شوند ولی در صورت قطع داروها علائم گاهی با شدت بیشتری برمی گردند. گاه متخصص مغز و اعصاب از جراحی نیز برای درمان پارکینسون استفاده می نمایند. نقش کاردرمانی و فیزیوتراپی را نباید در بهبود عملکرد افراد مبتلا به پارکینسون نادیده گرفت. این اشخاص به مرور زمان در اثر سفتی عضلات و لرزش اندام ها به کارگیری از اندام هایشان را رها نموده و خانه نشین می شوند اما با دروه های مداوم و طولانی کاردرمانی و فیزیوتراپی می توان بخشی از توانایی های از دست رفتة بیماران مبتلا به پارکینسون را به آن ها برگرداند.2

آیا ورزش در بهبود پارکینسون مؤثر است؟برترین راه برای مقابله با اثرات مخرب پارکینسون ورزش کردن است. افراد با توانایی بیشتر باید حتماً هر روز مقداری نرمش و ورزش انجام دهند و افراد با توانایی کمتر باید تحت فیزیوتراپی و کاردرمانی قرار بگیرند تا از خشک شدن عضلات و از کارافتادن آن ها تا حد امکان جلوگیری نمایند. تحقیقات نشان داده است افراد میانسالی که روزانه چند دقیقه از طریق فرد دیگری ورزش داده می شوند به عنوان مثال کسی دست آن ها را بالا می برد یا پایشان را چند بار راست و خم می نماید به مراتب شرایط بدنی بهتر نسبت به افراد میانسالی دارند که پارکینسون آن ها را به طور مطلق خانه نشین و بدون تحرک نموده است.2

ورزش هایی برای درمان پارکینسونکارشناسان در جدیدترین پژوهش های خود دریافتند داشتن فعالیت فیزیکی و انجام ورزش می تواند سبب جلوگیری از تشدید علامت های بیماری پارکینسون در مبتلایان گردد.

این پژوهش از طریق دانشمندان دانشگاه نورث وسترن برروی مبتلایان به پارکینسون که بالای 60 سال سن داشته اند اجرا شده است و با انجام ورزش سه بار در هفته پس از 6 ماه مقدار عارضه بیماری 15 درصد کاهش داشته است.3

حرکات ورزشی ضعف های ساختاری بدن شما را از بین می برند، عضلات تان را قوی می نمایند و می توانید فعالیت بیشتر و موثرتری داشته باشید.

حرکات کششی و انعطاف پذیری1. صاف روی لبه یک جایگاه بنشینید و در حالی که شانه هایتان را به سمت راست می چرخانید، سعی کنید دست راستتان را به سمت چپ نشیمنگاهتان برسانید. حالا عضلاتتان را شل کنید و 10 ثانیه در این شرایط بمانید.

2. حرکت دوم

الف) اگر قدتان به بالای درگاه می رسد، دست هایتان را بلند کنید و درگاه را بگیرید، آرام به سمت جلو متمایل شوید تا کشش خفیفی در شانه ها و سینه تان حس کنید. 10 ثانیه در این شرایط بمانید.

ب) اگر قدتان بلند نیست، رو به دیوار بایستید، پاهایتان را به مقدار عرض شانه باز کنید.

3. داخل درگاه در بایستید، دست راستتان را در حالی که زاویه آرنجتان 90 درجه است، روی ستون درگاه بگذارید. به آرامی تمام بدنتان را به سمت چپ بچرخانید. حتما در ناحیه شانه راستتان کششی را حس می کنید. 10 ثانیه در این شرایط بمانید و سپس همین حرکت را برای سمت مخالف انجام دهید.

به هیچ وجه شانه تان را زیاد نکشید.

4. صاف روی جایگاه بنشینید و دست راستتان را بالای سرتان ببرید و به جهت مخالف بکشید تا عضلات سمت راست بدنتان کشیده شوند. 10 ثانیه در این وضع بمانید و همین حرکت را برای سمت مخالف انجام دهید. باید سعی کنید بدنتان را صاف نگه دارید.

5. روی یک سطح سفت یک سکو دراز بکشید. زانوی یکی از پاهایتان را خم کنید و کف همان پا را روی تخت بگذارید و پای دیگر را از کنار سکو آویزان کنید و پشتتان را به تشک فشار دهید. عضلات پا را از زانو به پایین شل کنید تا عضلات باسنتان کشیده شوند. 10 ثانیه در این شرایط بمانید سپس عضلات باسنتان را شل کنید و حرکت را در سمت مخالف انجام دهید.

الف) رو به دیوار بایستید و دست هایتان را به آن تکیه دهید (یا پشت یک جایگاه را بگیرید). پای چپتان را عقب ببرید و صاف نگه دارید و زانوی راستتان را به سمت جلو خم کنید. عضلات ساقتان در این حالت کشیده می شوند. 10 ثانیه در این شرایط بمانید و حرکت را برای سمت مخالف انجام دهید.

ب) روی لبه یک جایگاه بنشینید و پای راستتان را زیر جایگاه ببرید به طوری که پاشنه پای راستتان از زمین بلند گردد. دست هایتان را روی زانوی راستتان بگذارید و فشار دهید تا پاشنه پایتان به زمین برسد. 10 ثانیه در این شرایط بمانید و سپس حرکت را برای سمت مخالف انجام دهید.

برای انجام حرکات قدرتی ضروری است عضلات تان را به صورت مکرر و به شیوه ای تعیین و کنترل شده به کار بیندازید. حرکات قدرتی ممکن است به صورت فعالیت هایی مانند جارو زدن، باغبانی یا به صورت حرکات ورزشی خاص انجام گردد. این حرکات باعث افزایش توانایی، حفظ تعادل و بهبود شرایط قرارگیری قامت تان می شوند. انجام این حرکت ها شما را از واژگونی های ناگهانی در امان نگاه می دارد و یاری می نماید فعالیت های روزمره تان را بهتر انجام دهید. اگر هنگام آغاز این حرکت ها احساس ناتوانی دارید، می توانید با تکیه بر پشتی یک جایگاه آنها را انجام دهید و پس از مدتی که به آنها عادت کردید، جایگاه را کنار بگذارید. با توجه به توانتان می توانید این تمرین ها را پشت سر هم یا در ساعت های مختلف روز انجام دهید.

هشدار: اگر تمام تمرین های پیشنهادی برای شما مناسب نیستند، آنهایی را انتخاب کنید که از عهده انجامشان برمی آیید.

حرکات قدرتی1. صاف بنشینید یا بایستید، دست هایتان را صاف نگه دارید و سعی کنید مچ هایتان را از جلو و سپس پشت بدن به هم برسانید.

2. صاف بنشینید. آرنج هایتان را 90 درجه خم کنید. به آرامی مچ هایتان را به هم نزدیک کنید و در حالی که آرنج هایتان زاویه 90 درجه دارند، دوباره مچ ها را از هم دور کنید تا جایی که عضلات پشتتان دچار انقباض شوند.

3. روی یک جایگاه بنشینید، به آرامی یک پایتان را به سمت جلو صاف کنید، چند لحظه آن را نگه دارید و سپس پایین بیاورید. حرکت را برای پای مخالف هم انجام دهید. اگر می توانید یک وزنه سبک هم به پاهایتان وصل کنید.

4. صاف بنشینید یا بایستید. در هر دستتان یک بطری آب کوچک یا یک وزنه سبک بگیرید. یک دستتان را تا جایی که می توانید بالا ببرید و پایین بیاورید و حرکت را با دست دیگر هم انجام دهید.

5. پشتتان را به یک دیوار تکیه دهید. بطری آب یا وزنه ای را در دست بگیرید و دستتان را تا امتداد شانه بالا بیاورید و پایین ببرید. این حرکت را با دست مخالف هم انجام دهید.

6. در حالی که از پهلو قدم برمی دارید طول اتاق را طی کنید. زانو را تا جایی که می توانید بالا بیاورید و به جای گذاشتن پا به جلو، آن را از پهلو در جهت پای مخالف حرکت دهید.

7. پشت یک جایگاه بایستید و اگر ضروری است آن را بگیرید. به آرامی روی پنجه پاهایتان بلند شوید و آرام به حالت اول بازگردید.

8. کنار یک جایگاه بایستید و اگر ضروری است با دست آن را نگه دارید. انگشت های یک پایتان را بلند کنید و دوباره روی زمین بگذارید سپس همین حرکت را برای پای مخالف انجام دهید.

9. صاف پشت یک جایگاه بایستید و پاهایتان را به مقدار عرض شانه باز کنید. اگر ضروری است پشت جایگاه را نگه دارید. حال به آرامی کمی زانوهایتان را خم کنید.

10. صاف پشت یک جایگاه بایستید و اگر ضروری است، پشت جایگاه را بگیرید. پای راستتان را صاف کنید و تا جایی که می توانید به سمت عقب ببرید و به حالت اولیه بازگردانید سپس حرکت را برای سمت مخالف انجام دهید.4

آمار ها نشان می دهند بیماری پارکینسون رتبه دوم بیماری های عصبی مربوط به عملکرد مغز پس ازبیماری آلزایمر را دارا است و مقدار مبتلایان به این بیماری رشدی فزاینده داشته است.

اکنون دارو های بیماری پارکینسون که برای بیماران تجویز می گردد دارای عارضه های جانبی گوناگونی است و دانشمندان اعلام نموده اند که در پی یافت روش های درمانی جدیدی برای پیشگیری، درمان و کنترل علایم این بیماری هستند و تا آن موقع رعایت رژیم غذایی سالم، ورزش منظم حداقل سه باردرهفته و انجام معاینه های دوره ای به مبتلایان توصیه می گردد.3

پی نوشت:

1.www.darmanedard.ir

2.www.darmankade.com

3.www.yjc.ir

4.www.beytoote.com

منبع: راسخون