میلگرد حرارتی چیست و چگونه اجرا می گردد؟ - مجله عطر یاس

میلگرد حرارتی چیست؟

میلگرد حرارتی در واقع میلگردی است که به صورت عمود بر جهت تیرها و تیرچه ها و یا به صورت شبکه ای هنگام ساخت سقف تیرچه بلوک، تیرچه کامپوزیت و یا دال بتنی اجرا می گردد. میلگرد حرارتی از قطر کمتری نسبت به سایر میلگردهای به کار رفته در جهت ساخت اسکلت و تیرچه ها برخوردار است و معمولاً به روش جوش سرد یا مفتول به هم متصل می شوند. در ادامه درباره نحوه اجرا و نصب آن شرحات بیشتری ارائه شده است.

بیشتر بخوانید: میلگرد سنجاقی چیست؟ کاربرد و مقررات آیین نامه ای قلاب دوخت

دلیل اجرای میلگرد حرارتی چیست؟

بتن در هنگام گیرش اولیه گرایش زیادی به ترک خوردن و انبساط و انقباض دارد. ایجاد ترک در بتن سقف در ساخت بنا مسئله ای ایجاد نمی نماید ولی در هنگام بروز نیروهای کششی و جانبی مانند زلزله بسیار خطرآفرین و خسارت بار است. مهندسان برای این منظور استفاده از میلگردهایی در فرایند ساخت بتن را پیشنهاد می نمایند. میلگردهای حرارتی در واقع از بالا رفتن حرارت بتن در زمان گیرش و در نتیجه ایجاد ترک جلوگیری می نماید.

از چه نوع میلگردی در چه سایزی برای ساخت میلگرد حرارتی استفاده می گردد؟

برای اجرای آرماتوربندی حرارتی از میلگردهای بدون عاج استفاده می گردد و معمولاً قطری 6 تا 5/6 دارند و یا سایز 8 هستند. دلیل استفاده از میلگردهای بدون عاج این است که از میلگردهای حرارتی در اجرای سقف استفاده می گردد و از آنجایی که سقف حالت افقی دارد و میلگردها نیز به صورت افقی قرار می گیرند در نتیجه نیروهای عمودی مانند گرانش در آن ها تأثیر ندارد و آن ها را به پایین نمی کشد و سرخوردن میلگرد از درون بتن اتفاق نمی افتد که دلیل اصلی استفاده از میلگرد عاج دار در اجرای اسکلت است. در نتیجه لزوم استفاده از میلگرد عاج دار برای آرماتوربندی حرارتی برداشته شده است.

اجرای میلگرد حرارتی یا آرماتور بندی حرارتی

میلگرد حرارتی پس از مرحله تیرچه ریزی، اجرای بلوک یا قطعات پلی اورتان بین تیرچه ها و پیش از بین ریزی انجام می گردد. در این روش میلگردها با توجه به ابعاد آمده در نقشه خم می شوند و در محل خود روی بلوک ها یا قطعات پلی اورتان و عمود بر تیرچه ها و یا به صورت شبکه ای اجرا می شوند. فاصله بین میلگردهای حرارتی نباید از 5 برابر ضخامت دال بتنی و یا 500 میلی متر بیشتر باشد. میلگردهای حرارتی یا به روش جوش سرد و یا با استفاده از مفتول به هم متصل می شوند. در زیر دو روش اتصال میلگردهای حرارتی شرح داده شده است.

کراواتی

در این روش دو میلگردی که روی هم قرار گرفته اند توسط مفتولی به هم متصل می شوند. مفتول در روش کراواتی ابتدا از زیر میلگرد زیرین به بالا آورده می گردد و به دور میلگرد بالایی پیچیده می گردد و دوباره به زیر برده می گردد و گره زده می گردد.

ضربدری

اتصال دو میلگرد حرارتی با استفاده از روش ضربدری تفاوت چندانی با روش کراواتی ندارد. در این روش به صورت ضربدری مفتول به دور میلگردهای حرارتی روی هم قرار گرفته پیچیده می گردد و در خاتمه با استفاده از انبر دو طرف مفتول به هم پیچیده می شوند و نوک آن به طرف پایین خم می گردد.

آیین نامه درباره میلگرد حرارتی چه ضوابطی دارد؟

همان طور که گفته شد، فاصله بین میلگردهای حرارتی نباید بیشتر از 5 برابر ضخامت دال و 500 میلی متر گردد تا از جا به جایی های ناشی از افت بتن یا تغییرات درجه حرارت پیشگیری کند. به طور معمول قرار دادن میلگردها به شکل چسبیده و قائم از میلگردهای خمشی از نظر اجرا ساده تر است و میلگرد حرارتی در دال های یک طرفه را می توان در یک طرف یا در دو طرف قرار داد. طول مهاری میلگردهای حرارتی در مقاطع لازم و از جمله در تکیه گاه را باید با فرض رسیدن تنش میلگرد در کشش به مقاومت خصوصیت تسلیم محاسبه کرد.

روش های جایگزین استفاده از میلگرد حرارتی

همان طور که گفته شد از میلگرد حرارتی برای جلوگیری از ترک خوردن بتن حاصل از ایجاد کشش در هنگام گیرش اولیه بتن و از دست رفتن رطوبت آن استفاده می گردد. حال روش های دیگری نیز برای به دست آوردن این نتیجه می توان متصور شد که استفاده از بتن الیافی، کم کردن نسبت آب به سیمان و استفاده از فوق روان نماینده از جمله این روش ها هستند. گروهی از مهندسین سازه که اعتقادی به استفاده از میلگرد حرارتی نداشته و آن را مسبب افزایش هزینه پروژه می دانند، جایگزین هایی را برای آن پیشنهاد نموده اند.

استفاده از بتن الیافی

الیاف فلزی موجود در بتن الیافی نقش میلگرد حرارتی را ایفا نموده و از ترک خوردگی بتن با ایجاد حالت کششی به بتن خشک و غیر منعطف، جلوگیری می نماید.

کم کردن نسبت آب به سیمان

همچنین کم کردن نسبت آب به سیمان در بتن نیز با کاهش میزان رطوبت در هنگام تهیه بتن می تواند به کم کردن، کاهش رطوبت بتن در ادامه فرایند گیرش یاری کند.

استفاده از فوق روان نماینده ها

استفاده از فوق روان نماینده ها سبب افزایش روانی بتن می گردد و از ترک خوردگی آن با ایجاد کشش نسبی در بتن غیر منعطف، جلوگیری می نماید.

سخن آخر

به نظر می رسد با جمع بندی نظرات مختلف مهندسین این حوزه می توان ارائه کرد که استفاده از میلگرد حرارتی لازم است ولی تنها مشکل آن این است که در زمان بتن ریزی و با عبور کارگران این میلگردها در سقف فرو می فرایند و دیگر اثرگذاری لازم را نخواهند داشت؛ بنابراین بهترین گزینه اجرایی استفاده از شبکه های مش است. البته بعضی دیگر نیز معتقدند بهتر است استفاده از سقف تیرچه بلوک ممنوع گردد و استفاده از دال بتنی در سازه بتنی و سقف کامپوزیت در سازه های فولادی الزامی و قانونی گردد.