مراحل تشکیل فسیل به چه صورت است؟ - مجله عطر یاس

اگر به علم زمین شناسی علاقه مند باشید به احتمال زیاد باید شناخت فسیل و آشنایی با چگونگی تشکیل فسیل برایتان جذاب باشد. فسیل ها بقایای جانداران و یا اثر رد پای موجودات زنده ای هستند که هزاران سال قبل روی کره زمین می زیسته اند. اگر می خواهید با مراحل تشکیل فسیل آشنا شوید ادامه این مقاله را دنبال کنید.

فسیل چیست؟

فسیل به معنی حفر کردن و کاوش کردن است و فسیل ها انواع به جامانده جانورى و گیاهى نظیر جسم حیوانات و استخوان هاى مربوط به آن ها، تنه گیاهان قدیمى و ساختمانشان، کرم هاى نرم، خبرنگاران هاى دریایى و ... و همچنین آثار و مواد به جامانده از آن ها نظیر فضولات، مدفوعات، تخم ها و اثر لانه ها، آشیانه ها و رد پاها را شامل مى شود و تمامى این ها بطور مستقیم توسط موجوداتی که در گذشته مى زیسته اند، به وجود آمده اند.

انواع فسیل ها

نوع اول بخش های فسیل شده بدن مانند استخوان ها، چنگال ها، دندان ها، پوست و ... است و نوع دوم شامل ردها یا اثرات به جا مانده فسیل شده مثل جای پاها، لانه ها، مدفوع، جای دندان و ... است که حرکت ها و رفتارها را ثبت می کند.

فسیل ها به چه شکل هایی یافت می شوند؟

یک اثر فسیل شده به جا مانده از کالبد موجود زنده. مثل عکسی از موجود زنده

موقعی تشکیل شده است که یک کالبد پر شده باشد.

لانه های فسیل شده، گاسترولیت، سوراخ های زیرزمینی، جاپاها و ...

مراحل تشکیل فسیل به چه صورت است؟

تشکیل فسیل طی فرآیندهای مختلفی امکان پذیر است. بعضی از جانوران به سرعت بعد از مرگشان زیر گل و لای دفن شده اند که با گذشت زمان رسوبات بیشتر و بیشتری بقایای جانور را پوشانده است. معمولا بخش های سخت تر مثل استخوان ها و دندان های جانوران که پوسیده و فاسد نشده در زیر رسوبات تازه شکل گرفته دفن می شود و بنابراین در شرایط مساعد (بدون وجود لاشخورها، دفن سریع، نبودن تغییرات آب و هوایی خیلی زیاد)، بخش های بدن جانور در طول زمان به فسیل تبدیل می شود.

برای تشکیل فسیل بعد از مدت زمانی طولانی، مواد شیمیایی موجود در بدن جانور دفن شده و تحت یک سری از تغییرات قرار می گیرد. به طوری که استخوان به آهستگی می پوسد و فاسد می شود، آب با مواد معدنی اش به داخل استخوان رسوخ می کند و مواد شیمیایی داخل استخوان را با مواد معدنی سنگ مانند جایگزین می کند. فرایند فسیل شدن به نحوه جایگزینی و حل شدن مواد معدنی اصلی در شی با مواد معدنی دیگر بستگی دارد. این فرایند یک فسیل است. فسیل همان شکل شی اصلی را دارد، اما از نظر شیمیایی بیشتر شبیه به سنگ است.

اگر بخواهیم به عنوان مثال چگونگی تشکیل فسیل جانداران دریایی را در نظر بگیریم مراحل زیر را می توان برای آن اعلام کرد:

بعد از مرگ جانور، صدف جاندار در داخل رسوبات کف دریا فرو می رود و در طول چند هفته جانوران لاشخور بدن موجود را می خورند و فقط صدف جانور باقی می ماند.

بعد از گذشت چند ماه از مرگ جانور، روی صدف آن با رسوبات سیلتی و ماسه ای پوشیده می شود. این لایه ها به صورت ادامه دار روی جانور را می پوشانند و باعث حفاظت آن از آسیب دیدن می شوند. با گذشت زمان لایه های بیشتری روی جانور را می گیرد. بعد از گذشت چند صد سال، صدف چندین متر در زیر زمین واقع شده است. زمان می گذرد 1000 سال ، 10000 سال و بیشتر ....

در فرآیند تشکیل فسیل به تدریج پوسته جانور دست خوش یکسری تغییرات شیمیایی می شود. بطوریکه پوسته جانور دچار پوسیدگی، نفوذ آب و جایگزینی با کانی هایی مثل کلسیت ، آهن و سیلیس می شود. این مراحل بطور علمی به نام کانی سازی اولیه شناخته می شوند. بعد از گذشت میلیون ها سال پوسته اصلی کاملا بوسیله کانی ها جایگزین می شود و سنگی که باقی می ماند کاملا مشابه پوسته اولیه است. فسیل شکلی کاملا شبیه جانور اصلی دارد با این تفاوت که تبدیل به سنگ شده است. این مراحل باعث تغییر رنگ جانور نیز می شود.

بعد از گذشت میلیون ها سال صفحات زمین حرکت می کنند و کف دریا بطور اجباری به سطح زمین می آید. در نتیجه این حرکت یک نمای جدید از زمین ظاهر می شود. به یکباره در بالای سطح زمین سنگی فرسایش یافته پدید می آید. باد، باران، یخ و همچنین نور خورشید به این فرسایش کمک می کند.

در آخرین مرحله تشکیل فسیل بعد از گذشت حدود 150 میلیون سال بلاخره فسیل در سطح زمین نمایان می شود که این مرحله باعث خوشحالی فسیل شناسان می شود.

فسیل در حین حرکت در روی سطح زمین می تواند تمیز شود و اضافات آن کنده شود.

گروه علوم خبرنگاران

منبع: setare.com