حفظ هویت فرهنگی با بازگشت به آیین ها و آداب و رسوم - مجله عطر یاس

به گزارش خبرنگاران به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سیده مریم عاملی رضایی رئیس مرکز اسناد فرهنگی آسیا این مطلب را در آستانه برگزاری همایش ملی آیین ؛ صلح ، وحدت و تنوع فرهنگی که به همت پژوهشکده مردم شناسی برگزار خواهد شد، عنوان کرد.

او در مورد صندلی و اهمیت آیین های ایرانی با توجه به قدمت کشور ایران توضیح داد: موقعیت خاص جغرافیایی ایران در طول تاریخ سبب تنوع و کثرت آیین ها و آداب و رسوم آن شده است.

او گفت: تنوع و تکثر آیین ها و آداب و رسوم که عناصر فرهنگی یک ملت و جامعه را می سازند، سبب غنای فرهنگی جامعه می گردد.

این پژوهشگر اضافه نمود: فرهنگ ایرانی در مواجهه با تنگناهای گوناگون، استحکام و تنومندی لازم را به دست آورده و با توجه به اطمینانی که از زیربنای فرهنگی خود دارد، از طرح فرهنگ های دیگر در کنار فرهنگ خود نهراسیده، از تجربیات فرهنگی دیگران، استفاده نموده و به رشد خود اضافه نموده است.

عاملی تأکید کرد: در دوران معاصر که جوامع مختلف با بحران های متعددی از جمله بحران هویت، نحوه تعامل و مواجهه با دیگری، تعامل یا تضارب فرهنگ ها، و... روبرو هستند، بازگشت به آیین ها و آداب و رسوم سنتی و فولکلوریک؛ علاوه بر اینکه یکی از راههای حفظ هویت فرهنگی است، ظرفیتی در اختیار اندیشمندان قرار می دهد تا ضمن بازبینی و آنالیز عناصر و مؤلفه های موجود در فرهنگ خود، پاسخ ها و ظرفیت های موجود در آن را برای مفاهمه با سایر ملت ها بیابند.

او در تشریح این موضوع که آیین در به وجود آوردن وحدت ملی و تنوع فرهنگی و مدارا چه نقشی بازی می نماید بیان نمود: آیین ها نه تنها کیستی ما را معین می نمایند، عادت ها را نیز ایجاد می نمایند و عادت ها معین نماینده نحوه زندگی ما هستند.

به گفته رئیس مرکز اسناد فرهنگی آسیا آیین ها و آداب و رسوم یک ملت علاوه بر اینکه به اقدامات و وقایع در سطح فردی و اجتماعی معنی می بخشند، می توانند ارزش ها و ساختارهای جدید ایجاد نمایند و باعث شوند تا رفتار یا عناصر خاصی از رفتار ما، در دوره ای تغییر یابد.

او با اشاره به اینکه آیین ها به ما یادآوری می نمایند که بخشی از تاریخی وسیع تر هستیم که امروز ما را شکل می دهد توضیح داد: مثلاً مراسم بزرگداشت شب یلدا که پیغام آور محبت ها و همدلی هاست و شادی را به خانواده ها هدیه می نماید پیغامی جدی نیز دارد،که آن از میان رفتن تیرگی ها و تاریکی ها و امید به طلوع خورشید و آمدن روشنی هاست.

به گفته عاملی، اصل و درونمایۀ یک آیین می تواند به شکل های گوناگون متجلی گردد که این همان، تنوع فرهنگی و پذیرفتن اشکال گوناگون اجتماعی است.

رئیس مرکز اسناد فرهنگی آسیا در شرح این مطلب که آیین های ایرانی چگونه مفهوم صلح را بازنمایی می نماید، توضیح داد: از کارنمودهای بسیار مهم مراسم آیینی، ایجاد تعادل اخلاقی در سطح جامعه است.

او اضافه نمود: مراسم آیینی، وسیله اجرایی آموزه ها و دستورهای دینی و مذهبی در هر جامعه ای است و از آن جا که این دستورات، اغلب شامل تعالیم اخلاقی و تعدیل نماینده افراط و تفریط های رفتاری برای اعضای یک جامعه است، می توان گفت مراسم آیینی به دنبال حفظ ارزش های اخلاقی و صلح پایدار است.

او احترام به فرهنگ دیگری، کمک متقابل، وفای به عهد، نگه داشتن حرمت سالخوردگان، مراقبت از بچه ها، عشق به دین و میهن، سرزنش بدی و شرارت، نکوهش بیدادگری و ستم، مردانگی، صمیمیت، ایثار و...را نمونه هایی از ارزش های اخلاقی دانست که به وسیله مراسم آیینی منتقل می شوند.

عاملی در خاتمه گفت: مراسم آیینی نظیر نوروز که پیغام صلح و آشتی و کنارگذاشتن کدورت ها را به همراه دارد، نشان دهندۀ صندلی و اهمیت پنهان این آیین ها در شکل گیری فرهنگ و بازنمایی مفاهیم موردنیاز جامعه امروز و زمینه ساز گسترش تعاملات بین المللی است.

همایش ملی آیین ؛ صلح ، وحدت و تنوع فرهنگی 8اسفند ماه امسال توسط پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار می گردد.