انتشار داده ها در پلتفرم ها از ایجاد رانت جلوگیری می نماید - مجله عطر یاس

توانمندسازی پلتفرم های محتوا

شاهین جعفرپور، رئیس مرکز برنامه ریزی و نظارت راهبردی فناوری اطلاعات معتقد است برای تحول دیجیتالی، دولت باید اقدام های تسهیل گری را برای ورود شرکت های بخش خصوصی به حوزه های نو انجام داده و آنها را توانمندسازی کند که یکی از این حوزه ها دسترسی آزاد به داده های عمومی نهادهای دولتی به وسیله پلتفرم های بخش خصوصی است.جعفرپور گفت: سازمان فناوری اطلاعات پروژه ها و تحقیقاتی را که در 10 سال اخیر انجام داده و در قالب گزارش ها و آمارها و کتاب است به وسیله پلتفرم های بخش خصوصی به صورت رایگان در اختیار صاحبان داده ها و محتواها که همانا شهروندان هستند، قرار می دهد.

وی اضافه کرد: محتواهایی که با بودجه دولتی در دستگاه ها و نهادها فراوری می گردد، باید به وسیله پلتفرم های بخش خصوصی در اختیار شهروندان قرار بگیرد، چرا که شهروندان حق دارند بدانند بودجه های مشخص شده چگونه مصرف شده و دارای چه خروجی هایی است.

جعفرپور معتقد است نباید محتواهایی که در سازمان ها و نهادهای دولتی فراوری شده در بایگانی و چهاردیواری ها بماند و خاک بخورد و بهتر است آنها در دسترس عموم مردم بخصوص محققان قرار بگیرد تا از دوباره کاری ها جلوگیری گردد.وی در ادامه گفت: همواره کاهش تصدیگری و تقویت بخش خصوصی از اهداف دولت بوده پس بهتر است که محتواهای دیجیتالی سازمان های دولتی هم به وسیله بخش خصوصی در دسترس مردم قرار بگیرد تا این اهداف دولت هم عملی گردد و از سوی دیگر ورود بازیگران بخش خصوصی به عرصه محتوا هم بهتر از قبل فراهم شده و به اقتصاد آنها هم یاری گردد.

به گفته این مسئول، حدود 5 تا 6 درصد محتواها در پلتفرم ها در گردش است و این بدین معناست که فضای بسیار زیادی برای کار در این حوزه داریم و باید تا حد امکان در این زمینه به بخش خصوصی یاری کنیم تا با انتشار محتواهای دیجیتالی کیفیت آنها افزایش یافته و از به هم ریختگی بازار نشر دیجیتالی هم جلوگیری کند.رئیس مرکز برنامه ریزی و نظارت راهبردی فناوری اطلاعات اضافه کرد: انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و فرهنگسازی برای انتشار داده های عمومی موجب توسعه دسترسی به داده ها، ارتقای سواد و مهارت عمومی دیجیتالی جامعه شده و آنها را به بکارگیری فناوری های نوین ترغیب می نماید.

به اعتقاد وی در دسترس قراردادن محتوای فراوری شده به صورت رایگان برای عموم مردم در جهت سرریزشدن دانش در جامعه و ایجاد توانمندی بیشتر در بخش خصوصی با استفاده از نتایج پژوهش های انجام گرفته با هزینه عمومی کشور انجام می گردد.

جعفرپور در پاسخ به این سؤال که چرا دیگر سازمان های دولتی محتواهای خود را در اختیار شهروندان قرار نمی دهند، گفت: این کار ناشی از دیدگاه سنتی و حس مالکیت نسبت محتواها و داده ها است از این رو داده ها را با مردم به اشتراک نمی گذارند. این درحالی است که چون این دسته از داده ها با بودجه دولت فراوری می گردد، متعلق به مردم است.

به گفته وی انتشار داده ها و محتواها، دارای آورده های زیادی برای حاکمیت است که اولین آن تقویت اعتماد بین شهروند و حاکمیت است و مردم می توانند با ایجاد شفافیت بدانند که بودجه ها در کجا هزینه شده و خروجی آنها چه بوده و از سوی دیگر خود آنها می توانند در صورت احتیاج از محتواهای فراوری شده استفاده نمایند.

این مقام مسئول اعتقاد دارد بعضی سازمان ها و نهادهای دولتی محتواهای دیجیتالی خود را به صورت جداگانه در اپلیکیشن ها یا سایت های خود در دسترس عموم قرار داده اند که این پراکندگی موجب می گردد دسترسی به داده ها و محتواها برای شهروندان سخت باشد بنابراین برترین روش ارائه محتواها به وسیله پلتفرم های بخش خصوصی است تا هم دسترسی کاربران به آن آسان گردد و هم این بخش بتواند با حمایت دولت توانمند گردد.

یک اقدام ارزشمند

حسن نجفی سولاری استاد دانشگاه، اقدام سازمان فناوری اطلاعات در انتشار محتواهای دیجیتالی در یک پلتفرم بخش خصوصی را مثبت ارزیابی کرد و گفت: انتشار محتواهای دیجیتالی و در دسترس شهروندان قرار دادن آن به شرطی که دارای محرمانگی و مربوط به امنیت ملی نباشد، اقدامی پسندیده و ارزشمندی است.

سولاری گفت: یکی از مسائل کسب و کارها و محققان دسترسی نداشتن به تحقیقات، گزارش های سالانه آماری و... است. این دسته از محتواها در سازمان های دولتی وجود دارد اما به علت دیجیتالی نشدن و در دسترس قرار ندادن آنها، امکان بهره برداری از محتواها وجود ندارد.به گفته این استاد دانشگاه، دسترسی آزاد به اطلاعات با رعایت طبقه بندی محرمانگی موجب شفاف سازی، جلوگیری از ایجاد رانت و سوء استفاده شده و عدالت اطلاعاتی را ایجاد می نماید.وی معتقد است برای ترغیب سازمان های دیگر دولتی برای در دسترس قرار دادن اطلاعات عمومی به وسیله پلتفرم های بخش خصوصی باید قانون گردد تا آنها بپذیرند با بخش خصوصی تعامل نمایند و اسناد و مدارک و اطلاعات عمومی را برای نشر دیجیتالی در اختیار بخش خصوصی قرار دهند تا آنها با طرح تجاری هم بتوانند درآمدسازی نمایند.

نجفی سولاری ابراز امیدواری کرد که داده ها و محتواهای دیجیتالی که برای در دسترس قرار گرفتن شهروندان به پلتفرم های بخش خصوصی واگذار شده دارای کلیدواژه ها، امکان جست و جو و... هم باشد تا امکان یافت اطلاعات و داده ها برای این محتواها فراهم گردد تا ارزش بهره برداری را برای محققان، دانشجویان، دانشگاهیان و مردم ارتقا دهد.

دسترسی به داده ها بدون تبعیض

مهدی اسلامی دیگر استاد دانشگاه هم اعتقاد دارد براساس قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، نهادها باید اطلاعات عمومی خود را در اختیار مردم قرار دهند.

اسلامی با بیان اینکه اطلاعات دارای طبقه بندی محرمانگی و اطلاعات خصوصی افراد است که نباید در اختیار عموم قرار بگیرد، گفت: در قانون هم ذکر شده است حتی اطلاعات عمومی هم باید بدون تبعیض در اختیار عموم مردم قرار بگیرد به این ترتیب که گروه های مختلف مردم باید از این دسته از داده ها اطلاع یافته و به آن دسترسی پیدا نموده و بتوانند از آنها بهره برداری نمایند. وی اضافه کرد: در دسترس قرار دادن محتواهای دیجیتالی هم نباید فقط در اختیار بعضی از اپراتورها و سرویس دهنده ها قرار بگیرد، چرا که این اقدام هم می تواند رانت ایجاد کند بنابراین باید کاری کرد که همه اقشار بخش خصوصی که در این حوزه فعالیت می نمایند امکان ارائه آن را داشته باشند و امتیاز خاصی به بعضی از پلتفرم های بخش خصوصی داده نگردد.

به گفته اسلامی، نشر محتواهای دیجیتالی در پلتفرم های بخش خصوصی هم باید در دید عموم مردم قرار بگیرد و در صفحه اول اطلاع رسانی گردد و از سوی دیگر بخش ویژه ای را برای داده ها و محتواهای دیجیتالی سازمان های دولتی در نظر بگیرند تا کاربران به راحتی به آنها دسترسی داشته باشند و از آنها استفاده نمایند.

محتواهایی مفید برای کسب و کارها

مسعود نظری منش کارشناس حوزه فراوری محتوا و نشر دیجیتالی هم اقدام سازمان فناوری اطلاعات در سپردن نشر اطلاعات و داده های عمومی به پلتفرم های بخش خصوصی را مثبت ارزیابی کرد.

نظری منش گفت: محتواها در سازمان ها با بودجه هنگفتی انجام می گردد و از آنجایی که این اطلاعات بسیار قابل اعتمادند برای مردم و بخصوص برای کسب و کارهای بخش خصوصی قابل استفاده و بسیار مفید هستند از سوی دیگر استادان و دانشجویان دانشگاهی به چنین اطلاعاتی احتیاج دارند، چرا که از دوباره کاری هم جلوگیری می گردد.به گفته این فعال حوزه محتوای دیجیتالی، بخش خصوصی امکان فراوری محتواهایی با هزینه های هنگفت را ندارد بنابراین حال که سازمان های دولتی با بودجه عمومی آنها را تهیه نموده اند باید در اختیار شهروندان هم قرار بگیرد.نظری منش معتقد است کار سازمان فناوری اطلاعات به اسم پیشرو برای دسترس قرار دادن محتواهای دیجیتالی خود به وسیله پلتفرم های بخش خصوصی کار ارزشمند و مهمی است.به گفته وی، سازمان ها و نهادهای دولتی زیادی در کشور محتواهای خوبی حتی در حوزه آموزش، سلامت و... فراوری نموده اند و فقط در انحصار خود آنهاست یا اگر آن را در سایت هایی منتشر نموده اند مردم با آنها آشنا نیستند بنابراین استفاده مفیدی از آنها نمی گردد.

این کارشناس فراوری محتوا گفت: در دسترس قرار دادن اطلاعات و داده ها در پلتفرم های بخش خصوصی که مردم با آنها آشنا هستند، می تواند به غنی سازی محتوای فارسی در فضای مجازی یاری کند.